Sau gần một tháng xét xử và nghị án kéo dài, ngày 16/3/2025, Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan cùng 47 đồng phạm trong vụ án gây chấn động dư luận. Dù mức án tử hình được giữ nguyên, bà Trương Mỹ Lan bất ngờ thể hiện thái độ bình tĩnh và liên tục cúi đầu bày tỏ sự cảm ơn khi Hội đồng Xét xử (HĐXX) giải thích rằng nếu tích cực hợp tác và khắc phục được 3/4 hậu quả, bà có thể được chuyển đổi hình phạt sang tù chung thân.
Hành vi đặc biệt nghiêm trọng
Về vai trò của bà Trương Mỹ Lan, HĐXX nhận định hành vi phạm tội của bị cáo là “đặc biệt nghiêm trọng”, gây ảnh hưởng sâu rộng đến chính sách quản lý tiền tệ của hệ thống ngân hàng, làm suy giảm niềm tin của khách hàng gửi tiền tại Ngân hàng SCB. Bà Lan bị kết án với ba tội danh: “Tham ô tài sản” (án tử hình), “Đưa hối lộ” (20 năm tù) và “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” (20 năm tù). HĐXX khẳng định phán quyết của cấp sơ thẩm là “đúng người, đúng tội”, không có dấu hiệu oan sai.
Tại phiên phúc thẩm, bà Lan cùng các bị cáo, cá nhân và pháp nhân liên quan đã nộp thêm tiền và tài sản để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng các tài sản này chưa có căn cứ pháp lý rõ ràng để xác định giá trị, do đó chưa đủ cơ sở để kết luận bị cáo đã khắc phục 3/4 thiệt hại – điều kiện cần thiết để giảm nhẹ hình phạt đối với tội “Tham ô tài sản”.
Dù vậy, HĐXX ghi nhận sự thay đổi tích cực trong nhận thức của bà Lan, thể hiện qua việc ăn năn hối cải và nhiều tình tiết giảm nhẹ khác. Do đó, tòa chấp nhận quan điểm của Viện Kiểm sát, giảm một phần hình phạt cho tội “Vi phạm quy định về cho vay” từ 20 năm xuống còn 16 năm tù. Tuy nhiên, án tử hình đối với tội “Tham ô tài sản” và 20 năm tù cho tội “Đưa hối lộ” vẫn được giữ nguyên. Tổng hợp hình phạt, bà Trương Mỹ Lan phải thi hành mức án cao nhất là tử hình.
Nghĩa vụ tài chính và tài sản kê biên
Ngoài án phạt tù, HĐXX bác kháng cáo xin miễn hơn 673 tỷ đồng án phí của bà Lan, buộc bị cáo bồi hoàn cho Ngân hàng SCB số tiền khổng lồ 673.000 tỷ đồng. Tòa cũng yêu cầu SCB phối hợp với cơ quan thi hành án xử lý 1.121 mã tài sản đảm bảo liên quan đến 1.243 khoản vay, đồng thời tiếp tục kê biên 658 mã tài sản thuộc sở hữu của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng nhiều bất động sản và du thuyền của bà Lan.
Khi được thông báo có quyền gửi đơn xin ân xá lên Chủ tịch nước trong vòng 7 ngày sau khi bản án có hiệu lực, bà Lan giữ thái độ điềm tĩnh và liên tục cảm ơn HĐXX, thể hiện sự chấp nhận phán quyết.
Chồng và cháu gái được giảm án
Liên quan đến các bị cáo khác, chồng bà Lan là ông Chu Lập Cơ – một doanh nhân Hong Kong – được HĐXX đánh giá cao vì những đóng góp trong việc hỗ trợ vaccine Covid-19 và tạo việc làm tại Việt Nam. Nhận định mức án 9 năm tù từ cấp sơ thẩm là “quá nghiêm khắc”, HĐXX chấp nhận kháng cáo, giảm án xuống còn 7 năm tù, thể hiện tính khoan hồng của pháp luật.
Cháu gái bà Lan, Trương Huệ Vân, cũng được giảm từ 17 năm xuống 13 năm tù nhờ thành khẩn khai báo, tích cực khắc phục hậu quả và có nhiều đóng góp trong công tác thiện nguyện. Trong khi đó, bị cáo Nguyễn Cao Trí – người đã khắc phục toàn bộ thiệt hại, có thành tích xuất sắc trong công tác và sức khỏe yếu – được giảm từ 8 năm xuống còn 6 năm tù.
Tài sản tranh chấp vẫn bị kê biên
Đối với kháng cáo xin giải tỏa kê biên các tài sản như biệt thự cổ 110-112 Võ Văn Tần (Quận 1, TP.HCM), tòa nhà 19-25 Nguyễn Huệ và nhà đất 21-21A Trần Cao Vân, bà Lan cho rằng đây không phải tài sản của mình và không liên quan đến vụ án. Tuy nhiên, HĐXX xác định các tài sản này thuộc sở hữu của bị cáo, do đó tiếp tục duy trì lệnh kê biên để đảm bảo thi hành nghĩa vụ bồi thường.
Phán quyết của TAND Cấp cao tại TP.HCM không chỉ khép lại một vụ án kinh tế lớn, mà còn để lại nhiều bài học về quản lý tài chính và trách nhiệm pháp lý trong hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Theo: Vietnamnet