>> Những điểm nóng tác động triển vọng nhóm ngành cổ phiếu năm 2023

Thu nhập lãi của các ngân hàng nhìn chung vẫn tăng, tuy nhiên các thu nhập khác, đặc biệt đầu tư-chứng khoán suy giảm khi thị trường khó khăn. Ảnh minh họa

Lợi nhuận của ngành ngân hàng (xét nhóm 27 ngân hàng niêm yết trên 3 sàn HoSe, HNX, UpCOM) đã chính thức xác nhận đỉnh vào quý 1/2022 với lợi nhuận trước thuế (LNTT) đạt 68 nghìn tỷ; sau đó lợi nhuận giảm dần và đạt mức 54 nghìn tỷ vào quý 4 2022.

Tính chung cả năm, LNTT của 27 ngân hàng đạt 246 nghìn tỷ, tăng 33,5% so với 2021. Đây là động lực lớn giúp bảo toàn lợi nhuận toàn thị trường và duy trì tăng trưởng EPS cao của thị trường Việt Nam.

Theo báo cáo ước tính, quán quân lợi nhuận năm 2022 thuộc về ngân hàng Vietcombank với mức lãi riêng lẻ tăng gần 40%, lên 36.774 tỷ đồng. BIDV đạt LNTT hợp nhất là 23.190 tỷ đồng. VietinBank có đà tăng trưởng có chậm hơn khi LNTT riêng lẻ năm 2022 ước đạt 20.500 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với năm trước. Ở nhóm NHTM, á quân sau Vietcombank về lợi nhuận, Techcombank đã lấy lại vị thế khi gặt hái được hơn 25.500 tỷ đồng, tăng 10% so với năm liền trước. MBBank ghi nhận hơn 22.700 tỷ đồng LNTT, tăng tới 28% so với cùng kỳ năm trước và vượt qua VPBank đạt hơn 21.200 tỉ đồng. Một loạt nhà băng khác cũng đã báo LNTT tích cực như ACB với 17.100 tỷ đồng; VIB 10.500 tỷ đồng; HDBank trên 10.500 tỷ đồng, mức cao nhất của ngân hàng này; TPBank 7.800 tỷ đồng, Sacombank 6.339 tỷ đồng tăng tới 44% so với 2021, MSB đạt 5.700 tỷ đồng, LietVietPostBank 5.600 tỷ đồng, OCB 5.000 tỷ đồng…

Tổng thu nhập hoạt động (TOI) của 27 ngân hàng niêm yết cũng chưa có dấu hiệu suy giảm và có xu hướng đi ngang. Điều này cho thấy thu nhập lãi vẫn tăng nhưng các thu nhập khác của ngân hàng đã suy giảm khi thị trường khó khăn.

Vậy nguyên nhân dẫn đến lợi nhuận ngân hàng đạt đỉnh quý 1 là do chi phí vốn giai đoạn đầu 2022 còn thấp, nhưng sau đó lợi nhuận giảm dần đến quý 4 2022, chủ yếu là là do chi phí vốn gia tăng. Có thể thấy rõ điều đó hơn trong mục khoản chi phí hoạt động và chi phí dự phòng của các ngân hàng tiếp tục gia tăng.

Chi phí dự phòng tăng do rủi ro chất lượng tài sản suy giảm khi lãi suất tăng cao, điều này là hợp lý trước các rủi ro kinh tế và thị trường bất động sản.

Dựa trên kết quả kinh doanh đã được công bố của các ngân hàng, chúng tôi cho rằng vào các quý đầu 2023 sẽ tiếp tục tương đối khó khăn với ngành khi áp lực trích lập dự phòng sẽ tiếp tục cao và NIM (biên lãi ròng) khó có thể mở rộng (hoặc có xu hướng thu hẹp).

Nợ xấu của 27 ngân hàng niêm yết ở mức 1,6% cuối năm 2022, đây là mức trung bình của các quý trước đó và chưa có sự gia tăng đáng kể. Do đó chất lượng tài sản đến cuối quý 4/2022 của các ngân hàng vẫn được đánh giá là tương đối tốt.

Về sự chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn, tính đến cuối 2022, tỷ lệ bao phủ nợ xấu của 27 ngân hàng đạt 123% (>100%). Đây là mức bao phủ nợ xấu rất tốt và cho thấy sự sẵn sàng đối phó với khó khăn của ngành trong tương lai (tỷ lệ bao phủ nợ xấu liên tục duy trì trên mức 100% từ quý 4/2022).

Để có góc nhìn rõ hơn về chất lượng tài sản của các ngân hàng, chúng tôi đi vào phân tích nợ xấu mới hình thành trong quý và quá trình xử lý nợ xấu theo quý.

Qua dữ liệu ghi nhận, có thể thấy trong quý 4, nợ xấu mới đã tăng mạnh, thêm hơn 56 nghìn tỷ. Con số này tăng đột biến và lớn hơn nhiều số nợ xấu hình thành trong quý 3/2021 khi nền kinh tế chịu ảnh hưởng bởi lệnh lock down vì Covid-19.

Điều này như đề cập ở trên, do sự chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn; bên cạnh đó, còn việc Thông tư 14 hết hiệu lực (từ 30/6/2022), khiến các ngân hàng phải tăng trích lập dự phòng các khoản nợ được hỗ trợ bởi ảnh hưởng COVID-19, mà nay đã không còn được khoanh, giãn, hoãn, dẫn đến nhảy nhóm nợ. Cùng với đó lưu ý nợ xấu mới có thể đến từ việc lãi suất tăng cao dẫn đến khả năng trả nợ của các doanh nghiệp khó khăn hơn. Và đặc biệt ở quý 4, tác động rung lắc mạnh của thị trường trái phiếu với khó khăn tắc thanh khoản của thị trường bất động sản cũng là nguyên nhân.

>> “Soi” tăng trưởng và chất lượng tài sản của các ngân hàng

Trong bối cảnh thị trường bất động sản chưa có triển vọng được khơi thông dòng vốn và các doanh nghiệp sẽ phải chủ động tái cơ cấu, xử lý, tạo thanh khoản, cũng như thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ còn cần thêm thời gian để thực sự ấm trở lại, ảnh hưởng của trích lập dự phòng rủi ro sẽ tiếp tục “bào” bớt lợi nhuận ngân hàng.

Nói cách khác, từ những dữ liệu trên đây, chúng tôi cho rằng xu hướng nợ nhóm 2 và nợ xấu mới hình thành sẽ tiếp tục cao trong quý 1/2023 và quý 2/2023 khiến áp lực trích lập dự phòng trong 2 quý đầu năm theo chúng tôi đánh giá là vẫn còn lớn và có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngành ngân hàng trong ít nhất 2 quý này.

Với việc các ngân hàng chiếm khoảng hơn 40% tổng giá trị lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường, lợi nhuận toàn VN-Index có thể bị ảnh hưởng trong quý 1 và quý 2 năm 2023 so với nền cao của năm 2022. Và việc này có thể khiến chỉ số P/E forward có thể tăng trong tương lai.

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]

Ngân hàng Nhà nước vừa sửa đổi vốn điều lệ của VPBank thành hơn 67.434 tỷ đồng, vượt nhóm 4 ngân hàng quốc doanh gồm BIDV, VietinBank, Vietcombank, Agribank.

>> Vượt rủi ro thanh khoản năm 2023

Năm 2023, một trong những nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ giao cho ngành ngân hàng là khẩn trương tăng vốn điều lệ cho các NHTM đã được cấp có thẩm quyền cho phép.

Thêm nguồn lực cho Agribank

Cuối năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, trong năm 2023, dự toán ngân sách sẽ có phần bổ sung vốn điều lệ cho Agribank là 6.753 tỷ đồng. Bộ đã trình Chính phủ trình Quốc hội ban hành Quyết định bổ sung vốn điều lệ cho ngân hàng này. Trước đó, Bộ Tài chính đã cấp bổ sung 3.500 tỷ đồng cho Agribank.

Theo ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Agribank, năm 2022, ngân hàng có tăng trưởng tín dụng ở mức thấp so với bình quân hệ thống do vốn điều lệ thấp. Do đó, với quy mô tín dụng hiện tại, Agribank không còn đảm bảo hệ số an toàn vốn tối thiểu để tăng trưởng tín dụng. Agribank rất mong đợi được tạm ứng cấp vốn mới như dự toán để có nguồn lực phục vụ nhu cầu vốn của nền kinh tế, đặc biệt là lĩnh vực tam nông.

Vốn điều lệ được cấp mới cũng chỉ đủ để Agribank nhích tăng trưởng tín dụng năm nay, chứ chưa giải quyết được câu chuyện dài hạn khi trong nhóm Big 4, Agribank là ngân hàng duy nhất sau gần 2 thập kỷ vẫn lỡ hẹn cổ phần hóa. Agribank từng muốn giải tỏa các nút thắt cổ phần hóa bằng kiến nghị bán vốn một phần cho nội bộ cán bộ nhân viên, nhưng không được thực hiện.

>> Sửa cách tính LDR hỗ trợ ngân hàng “vượt ải” thanh khoản

Với Quyết định 1479/QĐ-TTg phê duyệt kế hoạch sắp xếp lại DNNN, doanh nghiệp có vốn nhà nước giai đoạn 2022 – 2025, Agribank thuộc danh sách các đơn vị thực hiện cổ phần hóa, tỷ lệ vốn mà Nhà nước dự kiến nắm giữ sau cổ phần hóa là từ 65% vốn trở lên. Đây có lẽ là hướng đi duy nhất về dài hạn để sau 2023, câu chuyện tăng vốn của Agribank không còn cứ “cấp thiết” và kiến nghị bổ sung ngân sách theo từng năm.

Cần bộ đệm vốn dày

Tính đến tháng 10/2022, hệ số CAR của các NHTM Nhà nước của Việt Nam chỉ đạt 9,04%, rất thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực. Trong khi đó, với thị phần tuy đã giảm, nay chỉ giữ khoảng 40% (so với hơn 50% trước đây), các NHTM Nhà nước vẫn có vai trò hết sức quan trọng, đặc biệt trong việc giữ vững điều tiết tín dụng, tiền tệ, góp phần ổn định lạm phát và nâng đỡ tăng trưởng. Để đảm bảo được vai trò đó, các NHTM Nhà nước phải có thanh khoản dồi dào, bộ đệm vốn dày, phải cạnh tranh hiệu quả với sự vươn lên ngày càng mạnh mẽ của nhóm NHTMCP.

Các Ngân hàng Bi 4 đều có phương án tăng vốn để đáp ứng nhu cầu vốn và tăng năng lực cạnh tranh. Ảnh minh họa

Theo chủ trương tại Quyết định số 689/QĐ-TTg, chiếu với tỷ lệ sở hữu Nhà nước đang nắm tại BIDV 80,9% vốn, thì câu chuyện tăng vốn của BIDV sẽ gồm “nhiều cửa”: Tiếp tục tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận sau thuế, sau trích lập các quỹ năm 2022 theo tinh thần Nghị quyết 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội, để tăng nguồn lực tài chính, đảm bảo chỉ số an toàn vốn cho các NHTMNN nếu được Chính phủ, Bộ Tài chính và NHNN cho phép – như kiến nghị của chính BIDV. Ngoài ra, tiếp tục tìm kiếm đối tác phù hợp để triển khai thoái vốn Nhà nước với dư địa/tỷ lệ vốn sở hữu còn rất rộng.

Tương tự như vậy, Vietcombank đã có những động thái hết sức cụ thể khi thông qua tờ trình tăng vốn điều lệ ngay trong nội dung ĐHĐCĐ 2023 vào đầu năm nay. Vietcombank dự kiến sẽ phát hành tối đa gần 2,77 tỷ cổ phiếu, tương đương tăng vốn điều lệ thêm tối đa 58,4%. Vốn điều lệ hiện tại của ngân hàng là 47.325 tỷ đồng, mức vốn tối đa nếu phát hành thành công của ngân hàng là 75.000 tỷ đồng, vượt qua VPBank.

Hiện tại, Nhà nước đang nắm 74,8% vốn tại Vietcombank và về lâu dài như các Quyết định của Thủ tướng, vẫn có khả năng Nhà nước sắp xếp, tiếp tục thoái vốn. Tuy nhiên một chuyên gia đánh giá Vietcombank là một trong những “gà đẻ trứng vàng” chia cổ tức và đóng góp ngân sách tích cực. Do đó, việc thoái vốn Vietcombank trước mắt, thậm chí đến 2025 cũng có thể chưa diễn ra.
Trong khi đó, VietinBank trong những năm qua cũng như Agribank, khá khó về tăng trưởng tín dụng do vốn điều lệ thấp và CAR thấp, nhưng đã có sự cải thiện sau đợt tăng vốn 2022, nhờ đó tăng trưởng quy mô tín dụng và thu về lợi nhuận cao, đóng góp tích cực cho ngân sách.

Năm 2023, bài toán tăng vốn sẽ trở lại với VietinBank bởi ngoài điều kiện tăng nguồn lợi nhuận sau thuế, sau trích lập các quỹ, Nhà nước hiện nắm 64,46% và sẽ tiếp tục duy trì tỷ lệ này, nên sẽ không có “cửa” từ thoái vốn.

Có thể nói các NHTM Nhà nước đang tích cực có các động thái để được tăng vốn. Dĩ nhiên, việc tăng vốn này trong kế hoạch, lộ trình. Trong bối cảnh thanh khoản của hệ thống tài chính Việt Nam, tương tự như vấn đề của toàn cầu, luôn tiềm ẩn rủi ro, Tổng giám đốc một ngân hàng trong nhóm Big 4, mong được phê duyệt tăng vốn sớm, giúp ngân hàng củng cố bệ đỡ vững chắc.

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]

>> Fed tăng lãi suất và hàm ý chính sách với Việt Nam

Mặt bằng lãi suất cao

Theo TS. Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế đánh giá, thách thức lớn nhất của Việt Nam trong năm 2023 là các tác động của kinh tế thế giới, do nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn. Vì vậy, những vấn đề như suy thoái, lạm phát, hay các biến động chính trị đều ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu Việt Nam – một trong những trụ cột tăng trưởng quan trọng.

Năm 2023, việc tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) sẽ vẫn có những khó khăn nhất định

Từ năm 2022, các thị trường tài chính, thị trường tiền tệ, tín dụng ngân hàng cũng như thị trường bất động sản, chứng khoán của chúng ta đã gặp nhiều khó khăn. Việc lành mạnh hóa các thị trường này cũng đang là thách thức lớn đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023.

“Đặc biệt, suốt hai năm 2020-2021, cộng đồng doanh nghiệp đã chịu tác động ở mọi khía cạnh bởi dịch Covid – 19, từ cung đến cầu và gần như đại bộ phận các doanh nghiệp phải đối mặt với những khó khăn chưa có tiền lệ. Do đó, năm 2022 Chính phủ, Quốc hội đã có một gói về phục hồi và phát triển kinh tế xã hội thực hiện trong hai năm 2022 – 2023. Nhưng từ đó cũng dẫn đến việc có một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp của Việt Nam đã chuyển sang trạng thái lệ thuộc vào sự hỗ trợ, mà không đánh giá xem xét nội tại bản thân các doanh nghiệp ra sao”, TS. Vũ Đình Ánh nói.

Nhìn từ góc độ ngân hàng, ông Đào Gia Hưng, Phó Giám đốc khối khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ VPBank cho biết, trong năm 2023, việc tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) sẽ vẫn có những khó khăn nhất định, xuất phát từ hai yếu tố đó là: Thứ nhất, thị trường sẽ tiếp tục hướng đến câu chuyện về mặt lãi suất, lạm phát và chính sách room tín dụng.

Thứ hai, là khó khăn nội tại của cộng đồng doanh nghiệp như thiếu tài sản thế chấp, chưa có sự chuẩn chỉ về mặt quản trị, điều hành, quy mô nhỏ,… Đây đều là những yếu tố gây ra khó khăn cho việc tiếp cận vốn của các DNVVN.

Dự báo về lãi suất, ông Hưng nhìn nhận điều này tương đối khó. Chúng ta cần căn cứ vào tình hình nội tại, những diễn biến trong quá khứ, nhất là của năm 2022 để phác thảo ra bức tranh lãi suất năm 2023, để nhìn nhận rằng mặt bằng lãi suất trong năm nay sẽ tiếp tục cao và chưa có cơ hội giảm. Có thể sẽ vẫn tăng, nhưng tăng ít hơn so với quá khứ hoặc giữ nguyên và tình hình lãi suất toàn cầu cũng tương tự vậy.

“Một yếu tố quan trọng nữa là tình hình nội tại của Việt Nam, sự quyết liệt của Chính phủ trong huy động toàn bộ các lực lượng, kể cả hệ thống ngân hàng, các kênh huy động vốn của nền kinh tế và cả hệ thống doanh nghiệp, làm sao để hạ được mặt bằng lãi suất, giúp doanh nghiệp dễ thở hơn, dễ tiếp cận hơn với nguồn vốn hơn”, ông Hưng nhấn mạnh.

>> Doanh nghiệp tiếp cận vốn thông minh

Nỗ lực từ phía doanh nghiệp

Về mặt giải pháp, vị đại diện ngân hàng VPBank cũng nêu, doanh nghiệp khó khăn về tiếp cận nguồn vốn cần đi đúng ngành nghề, lĩnh vực cốt lõi của mình và phải minh bạch các số liệu tài chính, tình hình hoạt động càng nhiều càng tốt. Đồng thời nên có sự lựa chọn các sản phẩm đa dạng khác nhau của các ngân hàng, trong bối cảnh lãi suất tăng cao, phía doanh nghiệp nên có sự tính toán cẩn trọng về dòng tiền trong tương lai sau khi vay được vốn. Nguồn vốn đã là một trở ngại, thì sau khi vay được vốn, việc sử dụng càng phải cẩn trọng, thông minh.

Các doanh nghiệp, cần phải giữ một mối quan hệ bền vững, lâu dài với hệ thống ngân hàng. Ảnh minh họa

Đối với ngân hàng cũng sẽ có sự chuẩn bị cho câu chuyện này, trước hết là luôn tìm tòi các nguồn vốn từ các tổ chức quốc tế, với những đặc điểm mang tính chất ưu đãi hơn so với thị trường để cung ứng ra nền kinh tế. Hay chuẩn bị thêm các sản phẩm đa dạng khác nhau, hướng tới câu chuyện thực hiện số hóa cho cộng đồng doanh nghiệp. Số hóa là vấn đề chúng ta phải làm bền bỉ, có sự đầu tư từ trước.

Ngoài ra, là chuẩn bị nguồn nhân lực, chuyên viên của ngân hàng sẽ tiếp tục thiện chiến hơn trong việc phục vụ, đánh giá nhu cầu của doanh nghiệp, thận trọng hơn nhưng cũng phải hỗ trợ hơn.

Trao đổi với phóng viên, TS. Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội DNNVV TP. Hà Nội chia sẻ, trong năm 2023, việc tiếp cận các nguồn vốn với lãi suất hợp lý và có sự điều chỉnh, hay điều hành vĩ mô của Chính phủ, Quốc Hội không hẳn là khó khăn, mà quan trọng là điều kiện của các doanh nghiệp có thể đáp ứng về mặt thủ tục đối với hệ thống ngân hàng đang còn rất nhiều mặt hạn chế.

Các doanh nghiệp, cần phải giữ một mối quan hệ bền vững, lâu dài với hệ thống ngân hàng. Còn phía ngân hàng cũng luôn mong muốn tìm kiếm người dân, doanh nghiệp có tín dụng minh bạch, sử dụng đúng mục đích và có quan hệ đối với hệ thống ngân hàng trong một quá trình lâu dài.

Ông Mạc Quốc Anh cho biết, với điều kiện thực tế hiện nay, căn cứ vào rất nhiều yếu tố trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, việc điều chỉnh tăng hay giảm lãi suất của Việt Nam còn lệ thuộc nhiều vào tài chính khu vực và thế giới. Bản thân các doanh nghiệp, nhất là DNNVV cần có sự điều chỉnh, cắt giảm nguồn liên quan đến bộ máy quản trị, những chi phí không hợp lý và phải trích lập dự phòng rủi ro, để có nhiều điều kiện đáp ứng cho hệ thống ngân hàng giải ngân vốn.

“Từ phía Hiệp hội, chúng tôi chắc chắn sẽ phải chia nhóm các ngành lĩnh vực đang gặp khó khăn, từ sản xuất, thương mại đến dịch vụ để có chương trình hỗ trợ trực tiếp, bằng cách mời gọi các hệ thống ngân hàng Nhà nước đến tư nhân, các công ty chứng khoán đến tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp cả về thủ tục, hồ sơ, đào tạo nâng cao năng lực cho các cán bộ làm tài chính trong hệ thống các doanh nghiệp.

Cùng với đó, liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp FDI đóng trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh thành, để kéo thêm nhiều dự án, các nhà đầu tư, kết nối họ sử dụng các sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp Việt Nam”, TS. Mạc Quốc Anh nói.

Chia sẻ quan điểm của mình, TS. Vũ Đình Ánh phân tích, các doanh nghiệp có rất nhiều việc phải làm. Họ là những người lính tiên phong trên mặt trận kinh tế, vì vậy luôn phải đối mặt với những biến động, các yếu tố tác động tiêu cực từ cả phía thị trường quốc tế cũng như trong nước.

Vấn đề đầu tiên là các doanh nghiệp phải luôn luôn có sự chủ động trong phương án sản xuất kinh doanh, trong mọi trường hợp kể cả khi thuận lợi hay khó khăn. Vấn đề thứ hai là với bản thân các doanh nghiệp, phải hết sức tăng cường tính chủ động, giảm bớt sự trông chờ vào hỗ trợ của các cơ quan Nhà nước, của Chính phủ.

Vấn đề thứ ba là khi doanh nghiệp đánh giá tình hình, đối mặt với khó khăn, cần chú ý đến các nguyên nhân chủ quan hay khách quan. Nếu là nguyên nhân khách quan có thể đề xuất, kiến nghị, nhưng nếu là nguyên nhân chủ quan thì bản thân các doanh nghiệp phải tự mình điều chỉnh.

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]

>> HDBank dự kiến nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng nào?

Sẵn sàng “bước đệm” cho chuyển giao bắt buộc

Cụ thể, Thống đốc yêu cầu các đơn vị chủ động triển khai các giải pháp theo chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị, với các nhiệm vụ trọng tâm: 1) Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng; 2) Điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, ngoại hối và vàng; 3) Tăng cường công tác thanh tra, giám sát; phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng; phòng, chống rửa tiền và 4) Triển khai cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu…

CBBank dự kiến sẽ được chuyển giao bắt buộc trong quý I/2023. Ảnh: CB

Trong mục 4, các nhiệm vụ đầu tiên được nêu đáng chú ý: Xây dựng, triển khai Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025” sau khi Đề án được phê duyệt; Theo dõi, giám sát chặt chẽ và chỉ đạo các TCTD triển khai quyết liệt, hiệu quả phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu. Tập trung chỉ đạo cơ cấu lại các TCTD yếu kém; phấn đấu xử lý, cơ cấu lại 02 ngân hàng yếu kém trong năm 2022 và tiếp tục xây dựng phương án xử lý đối với 02 ngân hàng còn lại;  Tiếp tục xử lý các TCTD phi ngân hàng yếu kém; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chủ quản trong việc xử lý, cơ cấu lại các TCTD phi ngân hàng yếu kém có chủ sở hữu/cổ đông lớn là các tập đoàn/tổng công ty nhà nước theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Có thể nói, cơ cấu lại các TCTD yếu kém (DCI) đã và đang tiếp tục được NHNN thúc đẩy để thực hiện đề án đã được Thủ tướng phê duyệt theo Quyết định 689 được ban hành ngày 8/6/2022. 

Hiện tại, theo như thông tin NHNN đã nêu, đã cơ cấu lại 2 ngân hàng yếu kém. 2 ngân hàng đã cơ cấu lại trong 2022 được cho dự kiến sẽ triển khai thực hiện chuyển giao bắt buộc trong quý I/2022, theo nguồn tin của DĐDN, là CBBank và OceanBank. Nguồn tin cho biết với CBBank, tuy nhiên trong năm 2022 cũng đã được Vietcombank – ngân hàng tiếp nhận chuyển giao bắt buộc – hỗ trợ. “2022 cũng là năm kết quả kinh doanh của CBBank đạt được tốt nhất kể từ sau tái cơ cấu”, đại diện nguồn tin nói thêm. 

>> Thấy gì từ chuyện các ngân hàng bàn nhận “chuyển giao bắt buộc” tổ chức tín dụng?

Còn với OceanBank, từ tháng 5/2022, được sự chấp thuận chủ trương của Chính phủ và NHNN trong việc tái cơ cấu OceanBank, đã ký kết thỏa thuận nguyên tắc về hợp tác toàn diện với ngân hàng Quân đội (MB). Theo thông tin 2 bên chia sẻ, việc MB và OceanBank ký thỏa thuận nguyên tắc về hợp tác toàn diện là bước tiến quan trọng trong quá trình triển khai hợp tác giữa 2 ngân hàng. Đây cũng là bước đệm chuẩn bị cho đề án tái cơ cấu OceanBank chính thức được chấp nhận. Việc triển khai những nội dung hợp tác kinh doanh sẽ giúp OceanBank giảm lỗ lũy kế trong thời gian chưa chuyển giao; góp phần cải thiện thu nhập người lao động, tạo khí thế mới trong không khí làm việc của CBNV OceanBank. 

Bài toán lợi ích và chi phí khi hỗ trợ

(Nguồn: VCSC)

Tại báo cáo về thị trường 2023, CTCK Bản Việt (VCSC) cho rằng kế hoạch hỗ trợ các TCTD yếu kém là một trong những điểm nổi bật của 2022 và sẽ tiếp tục là điểm nhấn quan trọng của ngành trong năm nay. 

“Theo cách hiểu của chúng tôi, ý tưởng chính của chương trình này là để cho các ngân hàng lành mạnh, với các ưu đãi từ NHNN, sẽ hỗ trợ các tổ chức tín dụng yếu kém tạo ra thu nhập để bù đắp lỗ lũy kế. Chúng tôi cho rằng VCB sẽ hỗ trợ CBBank, MBB sẽ hỗ trợ Ocean Bank, VPB sẽ hỗ trợ GP Bank và HDB sẽ hỗ trợ ngân hàng Đông Á (DAB)”, VCSC đề cập đến tổng thể 4 ngân hàng trong chương trình.

Ngoài ra, VCSC cũng nhắc đến Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) với tình huống ngày 14/10/2022, NHNN thông báo đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt và nêu quan điểm: “Do quy mô của SCB khá lớn – ngân hàng lớn thứ năm tại Việt Nam tính theo tổng tài sản tính đến quý 3/2022 – chúng tôi cho rằng khó có thể kỳ vọng vào một chương trình hỗ trợ SCB tương tự như trường hợp của các ngân hàng 0 đồng và DAB, có thể việc hỗ trợ SCB sẽ cần nhiều hơn một ngân hàng lành mạnh”.

Theo CTCK này, dựa trên đề xuất của VCB về việc hỗ trợ ngân hàng 0 đồng – kế hoạch chi tiết nhất được công bố cho đến nay – tổng hợp hàm ý nội dung của kế hoạch hỗ trợ này có thể hình dung theo như trong biểu đồ:

(Nguồn: VCSC)

VCSC phân tích, quyền lợi ích của bên nhận hỗ trợ các TCTD yếu kém sẽ bao gồm nhưng không giới hạn ở các điểm: Được miễn hợp nhất báo cáo tài chính của DCI; Không phải trích lập dự phòng cho phần vốn góp vào DCI và có thể loại trừ DCI khi tính toán tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất; Có thể được hưởng hạn mức tín dụng cao hơn do NHNN cấp; Có quyền bán/chuyển nhượng, sáp nhập hoặc tiếp tục duy trì DCI với vai trò là công ty con sau khi hoàn thành phương án tái cấu trúc; Ngoài ra theo dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam, các bên nhận hỗ trợ các tổ chức tín dụng yếu kém có thể được nới room ngoại lên 49%;

Tuy nhiên, “VCB là một ngân hàng SOCB (ngân hàng có cổ đông Nhà nước nắm tỷ lệ sở hữu chi phối). Theo Quyết định số 986/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, các ngân hàng SOCB phải đảm bảo tỷ lệ sở hữu của Nhà nước ở mức 51% trong giai đoạn 2021-2025”, CTCK lưu ý. Có nghĩa VCB sẽ không được hưởng quyền và lợi ích ở mục nới room ngoại như kỳ vọng trong chương trình hỗ trợ này.

Bên cạnh những thuận lợi, các ngân hàng nhận hỗ trợ các DCI theo VCSC cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức và áp lực trong việc tái cơ cấu các tổ chức đã tiếp nhận gồm: Sẽ cần có thời gian, công sức, nguồn nhân lực cũng như nguồn lực công nghệ để giúp đỡ và hỗ trợ các DCI; Các bên nhận hỗ trợ các tổ chức tín dụng yếu kém hiện kỳ vọng rằng sẽ mất khoảng 8 đến 10 năm để DCI khôi phục hoạt động bình thường, khắc phục những điểm yếu và trở thành 1 ngân hàng có tình hình tài chính lành mạnh. Tuy nhiên, có khả năng các ngân hàng nhận hỗ trợ các tổ chức tín dụng yếu kém có thể phải mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành kế hoạch hỗ trợ tổ chức tín dụng yếu kém, làm tăng chi phí của các ngân hàng nhận hỗ trợ.

Nhìn chung, hầu hết các định chế đều đánh giá lợi thế của các TCTD khi nhận hỗ trợ các DCI, là cơ hội được hưởng hạn mức tín dụng cao hơn hệ thống, trong bối cảnh room tín dụng sẽ luôn bị kiểm soát khi NHNN đang duy trì chính sách tiền tệ thận trọng có xu hướng thắt chặt. Đây sẽ là “lợi thế vàng” để các TCTD này được các nhà đầu tư đặt kỳ vọng cao hơn trong năm 2023 do việc cho vay vẫn đã và đang mang về nguồn thu nhập lãi – thu nhập chính cho các nhà băng.

Thực tế năm 2022, cả 4 TCTD gồm VCB, MB, VPB và HDBank đều đã được nhận hạn mức tín dụng cao trong các đợt điều chỉnh. Đồng thời, đã lên chương trình sẵn sàng tham gia vào chương trình tái cơ cấu TCTD yếu kém, và trình cổ đông kế hoạch góp vốn. Điển hình như HDBank đã trình cổ đông kế hoạch nhận NHTM được chuyển giao bắt buộc và duy trì hoạt động dưới hình thức ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên, HDBank sẽ tham gia góp vốn. Khoản góp vốn vào NHTM được chuyển giao bắt buộc không phải thực hiện trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư và được loại trừ khi tính giới hạn góp vốn, mua cổ phần của HDBank. Chính sách cổ tức, phân phối lợi nhuận và các quỹ của HDBank không phụ thuộc hoặc ảnh hưởng bởi việc nhận chuyển giao bắt buộc này và độc lập với kết quả kinh doanh của NHTM được chuyển giao bắt buộc trong thời gian thực hiện phương án nhận chuyển giao bắt buộc…

Các TCTD nhận tiếp nhận chuyển giao các DIC cũng không giấu kỳ vọng từ việc hỗ trợ, sẽ nhận được cơ chế ưu đãi bổ sung hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm, qua đó giúp chiếm lĩnh thị trường, tiếp tục tăng trưởng đột phá.

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]

MB tiên phong triển khai nền tảng Mini-App trong lĩnh vực ngân hàng, nâng cao trải nghiệm khách hàng với mô hình Apps-in-App.

Đến hết năm 2022, lợi nhuận trước thuế toàn tập đoàn MB đạt xấp xỉ 1 tỷ USD, tăng trưởng 37,5% so với cùng kỳ. Năng suất lao động tiếp tục tăng trưởng với lợi nhuận trước thuế/nhân sự bình quân tăng 40%/người so với năm 2021.

Năm 2022, toàn tập đoàn phát triển bền vững

Kết thúc năm 2022, lợi nhuận trước thuế hợp nhất của MB đạt 22.729 tỷ đồng, tăng 37,5% so với năm 2021; trong đó, lợi nhuận trước thuế riêng ngân hàng là 20.318 tỷ đồng, tăng 41,1% so với năm trước. Lợi nhuận trước thuế các công ty thành viên đạt 2.411 tỷ đồng, đóng góp 12% lợi nhuận trước thuế toàn tập đoàn.

Doanh thu thuần tăng trưởng 23,4% so với năm 2021, đạt gần 45.600 tỷ đồng. Đến ngày 31/12/2022, tổng tài sản MB Group ghi nhận hơn 728.500 tỷ đồng, tăng trưởng 20% so với năm trước. Quy mô tín dụng của ngân hàng tăng trưởng cao ở mức 25% so với năm 2021.

CIR (chỉ số chi phí trên thu nhập) của MB Group tiếp tục được cải thiện, giảm 1% so với năm 2021. Trong đó, tỷ lệ CIR riêng ngân hàng giảm thêm 0,5% so với năm trước, đạt mức 29,36%, cho thấy hiệu quả trong vận hành của nhà băng đã được cải thiện.

MB quản lý tín dụng hiệu quả với tỷ lệ nợ xấu toàn tập đoàn thấp, khoảng 1% (nợ xấu riêng ngân hàng ở mức 0,83%) cùng một tỷ lệ bao phủ nợ xấu duy trì ở mức cao, thuộc top đầu ngành ngân hàng, đạt gần 300% đối với riêng ngân hàng và 238% đối với toàn tập đoàn.

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) hợp nhất đạt 11.5%, tiếp tục cải thiện thêm 0,2% so với năm 2021 và cao hơn 3,5% so với mức quy định của NHNN là 8%. NIM toàn tập đoàn tiếp tục được cải thiện, tăng trưởng 0,6% so với năm 2021 nhờ tối ưu danh mục và duy trì quy mô tài sản sinh lời tốt, tập trung vào phân khúc bán lẻ và tài chính tiêu dùng.

Tiếp tục khai thác thế mạnh chuyển đổi số

Năm 2022, MB thực hiện chuyển đổi số hóa toàn diện tạo tăng trưởng đột phá trong kinh doanh ngân hàng số. MB tập trung phát triển hệ sinh thái khách hàng trên hai nền tảng App MBBank (dành cho khách hàng cá nhân) và BIZ MBBank (dành cho khách hàng doanh nghiệp), theo đó, lũy kế thu hút gần 20 triệu khách hàng, tăng 54% so với năm 2021. Tỷ trọng giao dịch được thực hiện qua kênh số duy trì mức cao, đạt 95%.

Bên cạnh đó, MB tiên phong triển khai nền tảng Mini-App trong lĩnh vực ngân hàng, nâng cao trải nghiệm khách hàng với mô hình Apps-in-App. Nền tảng đầu tư tài chính Wealth Management trên App MBBank được vinh danh tại Lễ trao Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam – Vietnam Digital Awards năm 2022 là minh chứng cho thành công bước đầu của nhà băng trong triển khai Apps-in-App.

2022 là dấu mốc quan trọng của MB khi nhà băng hoàn thành hai dự án nâng cấp lớn toàn hệ thống. Nổi bật là việc nâng cấp thành công hệ thống T24, sẵn sàng hạ tầng phục vụ cho 30 triệu khách hàng.

Năm qua cũng đánh dấu nhiều thành tựu của MB trong hành trình chuyển đổi số, với ba giải pháp số của nhà băng, bao gồm Wealth Management – nền tảng đầu tư tài chính trên App MBBank, BIZ MBBank – giải pháp ngân hàng số dành cho doanh nghiệp và App Thiện nguyện được xướng tên tại Lễ trao Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam – Vietnam Digital Awards năm 2022.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động nhân đạo, MB chủ trì xây dựng và phát triển App Thiện nguyện, hướng đến sự minh bạch và thuận tiện cho các chủ thể tham gia từ thiện. Hiện ứng dụng Thiện nguyện của MB sở hữu hơn 700.000 thành viên. Tính đến hết tháng 1/2023, có hơn 1.268 mục tiêu gây quỹ được khởi tạo với tổng số tiền ủng hộ qua nền tảng lên đến hơn 140 tỷ đồng.

Năm 2022, MB đã thực hiện tốt trách nhiệm xã hội khi chi 224 tỷ đồng cho công tác an sinh xã hội. Cũng trong năm qua, MB đã đóng góp 4.400 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước, tăng thêm 1.000 tỷ đồng trong vòng một năm, cho thấy hiệu quả hoạt động của nhà băng tăng trưởng rõ rệt.

Mục tiêu đạt 28 triệu khách hàng vào năm 2023

Theo đại diện MB, với mục tiêu chiến lược rõ ràng, với những sáng kiến mới, cách làm mới, cùng với sức kiên cường nội tại, MB hoàn toàn tự tin hướng đến đạt khoảng 120.000 tỷ doanh thu, 45.000 tỷ lợi nhuận, tức là gấp từ 2,5 đến 3 lần so với năm 2021 và phấn đấu đạt 30 triệu khách hàng vào năm 2026.

Trước mắt, MB hướng đến mục tiêu đạt 28 triệu khách hàng vào năm 2023. MB sẽ tăng tốc triển khai 11 sáng kiến chiến lược giai đoạn 2022-2026, trọng tâm là các dự án nhà máy số, hợp nhất định danh khách hàng, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh số hóa tại MB cũng như các công ty thành viên.

“Chúng tôi kiên định phát triển MB thành một tập đoàn tài chính đa năng với hệ sinh thái hoàn chỉnh để đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngày một tốt hơn”, lãnh đạo MB chia sẻ. “MB sẽ hoàn thành các mục tiêu chiến lược quan trọng giai đoạn mới, tiếp tục khẳng định vị thế top 3 thị trường về hiệu quả, hướng đến top đầu châu Á”, vị lãnh đạo cho hay.

Bên cạnh đó, năm 2023, MB đặt mục tiêu tăng năng suất lao động, hướng đến vị trí top 1 thị trường thông qua quá trình đẩy mạnh số hóa, tự động hóa hoạt động vận hành và tối ưu quy trình.

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]

Cổ phiếu bất động sản chờ cú hích sửa Nghị định 65 

NHNN khẳng định tín dụng vẫn chảy vào BĐS 

Thị trường bất động sản có sự liên thông với các ngành kinh tế khác. Theo NHNN, tín dụng đối với lĩnh vực  BĐS vào cuối năm 2022 chiếm khoảng 21,2% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế . Năm 2022, tín dụng BĐS tăng nhanh hơn mức tăng chung của nền kinh tế và tốc độ tăng trưởng lĩnh vực này ở mức cao và chiếm tỷ trọng cao nhất trong các ngành kinh tế.

Theo Phó Thống đốc, thời gian qua, thị trường xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu, những vụ việc xảy ra đã ảnh hưởng đến niềm tin cùa các nhà đầu tư. Diễn biến của thị trường BĐS cũng ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng. Do đó, NHNN tổ chức Hội nghị này nhằm lắng nghe các đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn về tín dụng cho thị trường BĐS.

NHNN khẳng định, dòng vốn vào thị trường BĐS đến từ nhiều nguồn như vốn tự có của doanh nghiệp, vốn ứng trước của người mua nhà, vốn phát hành cổ phiếu, trái phiếu, vốn đầu tư trực tiếp từ nhà đầu tư nước ngoài và vốn tín dụng ngân hàng. Đối với ngành ngân hàng, những diễn biến trên thị trường cũng như những khó khăn của doanh nghiệp có tác động trực tiếp đến chất lượng tín dụng, ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, NHNN luôn theo dõi chặt chẽ diễn biến tín dụng BĐS và điều hành chính sách tiền tệ (CSTT), tín dụng với mục tiêu vừa đảm bảo an toàn của hệ thống ngân hàng vừa góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường.

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế cho biết, dư nợ tín dụng của lĩnh vực BĐS cuối năm là 2,58 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 24% so với năm 2021. Đây là mức cao nhất trong 5 năm qua với tỷ lệ nợ xấu 1,81%. Tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực BĐS tăng nhẹ trong năm 2022 từ mức 1,67% vào cuối năm 2021.

Trong đó, dư nợ chủ yếu tập trung vào kinh doanh BĐS tăng 11,5% chiếm tỷ trọng 31,28%; dư nợ tín dụng tiêu dùng,tự sử dụng tăng 31,1% chiếm tỷ trọng 68,72%. Theo phân khúc dư nợ cho nhu cầu nhà ở chiếm 62,19%, quyền sử dụng đất chiếm 20,66%, khu công nghiệp và khu chế xuất 2,67%…Như vậy, có thể thấy hiện nay các TCTD vẫn cấp tín dụng cho lĩnh vực BĐS với mức tăng trưởng cao và đang có dư nợ lớn.

Trong thời gian tới, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp BĐS, tổ chức, cá nhân khi tiếp cận tín dụng, góp phần phát triển thị trường BĐS lành mạnh trên cơ sở đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, NHNN đã đưa ra nhiều giải pháp như  chỉ đạo TCTD kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc BĐS cao cấp đang dư thừa nguồn cung, kinh doanh có tính đầu cơ, làm giá, lũng đoạn thị trường; kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng, nhóm khách hàng lớn, khách hàng có liên quan đến cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông của TCTD. Đồng thời, phối hợp với các Bộ, ngành để hoàn thiện các quy định pháp lý nhằm hỗ trợ thị trường BĐS phát triển bền vững đồng thời kiểm soát rủi ro, bảo đảm an toàn hoạt động của TCTD.

Bên cạnh đó, theo báo cáo của các TCTD, Bộ Xây dựng, Hiệp hội Bất động sản Hồ Chí Minh; khó khăn vướng mắc của thị trường BĐS tập trung chủ yếu ở các vấn đề về thủ tục pháp lý (chiếm 70% khó khăn, vướng mắc của thị trường), trình tự thủ tục đầu tư, về nguồn vốn trái phiếu. Do đó, để tháo gỡ các khó khăn, góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, theo NHNN rất cần sự quan tâm, triển khai đồng bộ các giải pháp từ phía các Bộ, ngành liên quan và doanh nghiệp…

[wpcc-script language=”javascript” src=”https://diendandoanhnghiep.vn/js/raty/jquery.raty.js”]

[wpcc-script]