Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (số 68/2022/QH15) sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/08/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Luật này trao quyền tự chủ nhiều hơn cho DNNN, cho phép các doanh nghiệp này tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển cũng như kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần sự phê duyệt của cơ quan đại diện chủ sở hữu. Sự thay đổi này thể hiện một bước chuyển từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường, với mục tiêu khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.

Một điểm nổi bật của Luật là tạo điều kiện thuận lợi cho DNNN sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và nhân lực. Các doanh nghiệp này sẽ được tự quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, và thù lao cho người lao động và lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh và khả năng giữ chân nhân sự chất lượng cao. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi. Những quy định này không chỉ giúp DNNN linh hoạt hơn trong việc quản lý tài chính mà còn tạo động lực cho sự phát triển bền vững.

Về mặt tài chính, Luật mới mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn cho DNNN. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Cơ chế này giúp doanh nghiệp kịp thời nắm bắt các cơ hội thị trường và chủ động triển khai các dự án đầu tư, từ đó thúc đẩy sự phát triển.

Luat cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho DNNN trong việc cơ cấu lại nguồn vốn và triển khai các dự án đầu tư.

Để triển khai Luật, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Quy định chi tiết này sẽ giúp đảm bảo việc triển khai Luật được thống nhất và hiệu quả.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp. Những nỗ lực này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.