Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, trong 6 tháng năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt để ngăn chặn tình trạng lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng. Theo ông, khoảng 30.000 tài khoản giả mạo đã được gỡ bỏ trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google.

Ông Lê Quang Tự Do cho rằng, thời gian qua, các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi. Nhiều tài khoản giả mạo đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và có tổ chức. Để ngăn chặn vấn nạn lừa đảo ngày càng tinh vi trên không gian mạng, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt.

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai các biện pháp kỹ thuật truy vết để chặn và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân thông báo về những thủ đoạn mới lừa đảo trên các nền tảng xã hội.

Ông Lê Quang Tự Do cũng cho rằng, các biện pháp kỹ thuật chỉ mang tính tạm thời, giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày một tinh vi. Ông nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, rất cần sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.

Trong 6 tháng năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã cấp mới nhiều giấy phép mạng xã hội, trang thông tin điện tử, trò chơi điện tử, đồng thời phối hợp xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm. Ông Lê Quang Tự Do cho biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của các nền tảng mạng xã hội, nhằm ngăn chặn và gỡ bỏ các nội dung vi phạm, đảm bảo một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho người dùng.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp liên quan đến lừa đảo ‘bắt cóc online’ nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng do thiếu kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo, họ đã trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo.

Một trường hợp điển hình gần đây là của sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an đã gọi video qua Zalo, thông báo rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập bằng mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Trong quá trình ‘làm việc’, các đối tượng đã biết Y có kế hoạch đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng do chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng thường giả danh là cán bộ Công an và thông báo rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, hoặc gian lận tài chính. Qua đó, chúng cố gắng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng yêu cầu người đó ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ, ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng đừng để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Do đó, người dân cần nâng cao cảnh giác và không nên tin tưởng vào những yêu cầu không hợp lý từ phía những người gọi điện hoặc nhắn tin.

近 đây, hàng loạt vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã được ghi nhận tại các tỉnh giáp ranh Campuchia. Các đối tượng lừa đảo sử dụng thủ đoạn giả danh công an, dàn dựng cảnh ‘bắt cóc ảo’ nhằm tống tiền người thân. Đối tượng thường nhắm vào học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, lợi dụng tâm lý hoang mang để thao túng và chiếm đoạt tài sản.

Thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo ngày càng tinh vi. Đầu tiên, chúng giả danh cán bộ công an, gọi điện thông báo cho nạn nhân rằng họ liên quan đến một vụ án ma túy hoặc rửa tiền. Tiếp theo, chúng yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng Zoom Workplace để ‘làm việc trực tuyến’, từ đó chiếm quyền kiểm soát điện thoại. Sau đó, chúng dẫn dụ nạn nhân đến khách sạn hoặc nhà trọ, yêu cầu giữ bí mật và không liên lạc với gia đình.

Các đối tượng lừa đảo sau đó dàn dựng cảnh bị bắt giữ bằng cách ép nạn nhân chụp ảnh như bị trói, bị khống chế để gửi về cho người thân. Cuối cùng, chúng sử dụng tài khoản mạng xã hội của nạn nhân để nhắn tin, gọi điện yêu cầu chuyển tiền chuộc. Đây là thủ đoạn tinh vi và nguy hiểm, đòi hỏi người dân cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Trước tình hình trên, khuyến cáo người dân cần có biện pháp phòng ngừa. Cụ thể, người dân không nên làm theo hướng dẫn từ số điện thoại lạ, đặc biệt khi có yêu cầu tải ứng dụng, cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền. Người dân cũng không nên chuyển tiền khi chưa xác minh rõ ràng danh tính và mục đích của đối tượng.

Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần báo ngay cho công an địa phương. Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền tại các trường học, khu dân cư, đặc biệt với học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Người dân cần cảnh giác trước mọi cuộc gọi, tin nhắn mạo danh và không để sự hoảng loạn khiến bạn trở thành nạn nhân.

Cuối cùng, người dân cần chia sẻ thông tin này đến người thân, bạn bè để cùng nhau ngăn chặn tội phạm công nghệ cao đang ngày càng tinh vi và nguy hiểm. Cảnh báo và nâng cao nhận thức của cộng đồng là chìa khóa để phòng chống loại tội phạm này.

Trong thời đại số, lừa đảo trực tuyến đang trở thành một vấn đề cấp thiết và cần được quan tâm ở Việt Nam. Với hơn 70 triệu người sử dụng Internet trên tổng số hơn 100 triệu dân, Việt Nam đang đứng top đầu khu vực về mật độ sử dụng mạng xã hội và dịch vụ trực tuyến. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cũng dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của các hình thức lừa đảo trực tuyến.

Nhiều vụ việc người dân bị lừa mất hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng qua mạng xã hội, email giả mạo, ứng dụng độc hại, website lừa đảo… đã được ghi nhận tại nhiều địa phương. Các đối tượng lừa đảo ngày càng trở nên tinh vi, sử dụng công nghệ cao để qua mặt cả những người có hiểu biết. Mục tiêu cuối cùng của họ luôn là chiếm đoạt tài sản thông qua thủ đoạn giả danh, đánh vào tâm lý sợ hãi, nhẹ dạ, lòng tham hoặc sự thiếu cảnh giác của nạn nhân.

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã phát hành tài liệu hướng dẫn ‘Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến’, trong đó tổng hợp nhiều phương thức và kịch bản lừa đảo phổ biến. Các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay bao gồm giả mạo cơ quan nhà nước, công an, tòa án… gọi điện yêu cầu phối hợp điều tra, chuyển tiền phục vụ kiểm tra tài chính; lừa đảo trúng thưởng, việc làm, đầu tư sinh lời cao, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền đặt cọc; tấn công bằng mã độc thông qua ứng dụng giả mạo, file đính kèm trong email, hoặc liên kết chứa mã độc; giả danh người thân qua mạng xã hội, dùng ảnh, video giả (deepfake) nhờ chuyển tiền gấp; tấn công tài khoản ngân hàng, ví điện tử thông qua các kỹ thuật phishing (giả mạo), smishing (tin nhắn lừa đảo), vishing (cuộc gọi lừa đảo)…

Để tự bảo vệ trên không gian mạng, Cục An toàn thông tin đã đưa ra 5 nhóm kỹ năng thiết yếu. Thứ nhất là kỹ năng nhận biết, giúp người dân kịp thời phát hiện nguy cơ. Người dùng cần nắm được cách tiếp cận, phương thức lừa đảo và kịch bản thường gặp. Thứ hai là kỹ năng phát hiện, giúp người dùng nhận diện các dấu hiệu lừa đảo qua các kênh như cuộc gọi, email, mạng xã hội, website, ứng dụng… Thứ ba là kỹ năng xử lý, khi nghi ngờ hoặc đã rơi vào bẫy lừa đảo, người dân cần biết cách xử lý đúng đắn. Thứ tư là kỹ năng phòng tránh, với nguyên tắc quan trọng là ‘phòng hơn chống’. Cuối cùng là kỹ năng bảo vệ lâu dài, với ‘3 nguyên tắc vàng’ và ‘6 KHÔNG’.

Cần sự chung tay của cả cộng đồng trong việc phòng chống lừa đảo trực tuyến. Lừa đảo trực tuyến là tội phạm công nghệ cao, khó kiểm soát và dễ lan rộng. Do đó, việc chủ động nhận diện và cảnh báo là vô cùng cần thiết. Bên cạnh sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, người dân cũng cần tích cực tham gia tuyên truyền, chia sẻ kiến thức phòng chống lừa đảo đến cộng đồng.

Thời gian gần đây, các đối tượng xấu đã lợi dụng việc sắp xếp tổ chức hành chính và vận hành chính quyền địa phương hai cấp để thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản và xuyên tạc chính sách. Những thủ đoạn lừa đảo tinh vi này nhắm vào tâm lý bỡ ngỡ và lo sợ mất quyền lợi của người dân, gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Một trong những thủ đoạn phổ biến mà các đối tượng xấu sử dụng là giả danh cảnh sát khu vực, cán bộ hộ tịch của xã/phường mới, gọi điện từ số di động hoặc tổng đài ảo, thông báo về thay đổi bộ máy hành chính và yêu cầu người dân cập nhật thông tin. Các đối tượng thường gửi đường dẫn hoặc ứng dụng VNeID, dịch vụ công giả mạo có chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp dữ liệu cá nhân và tiền trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Người dân cần đặc biệt cẩn thận khi nhận được những cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ từ các số điện thoại không rõ ràng.

Ngoài ra, tình trạng giả danh cán bộ thuế cũng xuất hiện, dẫn dụ người dân cung cấp thông tin để “cập nhật dữ liệu” sau hợp nhất hành chính. Cục Thuế đã lên tiếng khẳng định không yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp hay hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký thuế để cập nhật thông tin. Người dân cần kiểm tra thông tin chính xác từ các nguồn tin cậy và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng không rõ ràng.

Bên cạnh đó, các đối tượng xấu còn giả danh nhân viên Điện lực để yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ngay khi phát hiện thủ đoạn này, ngành Điện lực đã khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân hoặc truy cập đường link lạ qua điện thoại, tin nhắn. Người dân cần cảnh giác và không thực hiện các yêu cầu đáng nghi từ các đối tượng giả danh.

Về mặt chính trị, việc sáp nhập các đơn vị hành chính là chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo nền tảng phát triển bền vững cho địa phương và đất nước. Tuy nhiên, trên nhiều trang mạng thù địch và của các phần tử cơ hội, phản động xuất hiện nhiều bài viết, luận điệu xuyên tạc, kích động dư luận. Các thế lực thù địch không ngừng công kích nền tảng tư tưởng của Đảng, xuyên tạc chủ trương tinh gọn bộ máy, nhằm chia rẽ nội bộ và phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân.

Để công tác tinh gọn bộ máy đạt hiệu quả tối ưu, chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu lực, việc định hướng thông tin và phản bác các luận điệu xuyên tạc của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị là nhiệm vụ trọng tâm. Người dân cần tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh phòng, chống các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách. Tuyệt đối không chia sẻ thông tin xấu độc, sai sự thật hoặc chưa được kiểm chứng, đặc biệt là những nội dung từ các đối tượng lợi dụng danh nghĩa “phản biện” hay “dân chủ” để chống phá Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Việc tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh sẽ giúp người dân tránh được các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách, đồng thời đóng góp vào sự thành công của chủ trương tinh gọn bộ máy và xây dựng một xã hội an toàn và phát triển. Người dân có thể tìm hiểu thông tin chính xác từ các nguồn tin cậy như cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Cục Quản lý lý lịch tư pháp và các cơ quan chức năng khác để nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng, chống lừa đảo.