Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang trở thành xu hướng lựa chọn cho các doanh nghiệp nhằm chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thị trường này đã đặt ra những câu hỏi về hiệu quả thực tế trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Liệu I-REC có thực sự đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường hay chỉ là một cách để làm đẹp số liệu carbon?

I-REC là chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho một megawatt-giờ điện tái tạo đã được đưa vào lưới điện. Hệ thống I-REC được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, hiện đang được áp dụng tại hơn 60 quốc gia. Các doanh nghiệp quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính: Thứ nhất, Nghị định thư Khí nhà kính công nhận I-REC là công cụ hợp lệ để chứng minh tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như bằng chứng thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Tuy nhiên, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ, không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến việc xây dựng thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Rủi ro ‘greenwashing’ xuất hiện khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC. Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là ‘công cụ kế toán’, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện.

Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển, với các công ty đa quốc gia mua RECs để đáp ứng các mục tiêu bền vững. Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách.

Các chuyên gia cho rằng tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và hành động thực tế, I-REC sẽ là công cụ kế toán carbon, và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu. Việc đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng I-REC sẽ giúp các doanh nghiệp đạt được mục tiêu bền vững và giảm thiểu phát thải khí nhà kính một cách thực tế.

Tóm lại, mặc dù I-REC có thể là một công cụ hữu ích cho các doanh nghiệp trong việc chứng minh tiêu thụ điện sạch, nhưng hiệu quả thực tế của nó vẫn còn là một câu hỏi lớn. Việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia sẽ là chìa khóa để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của I-REC trong tương lai.

Thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng, và các doanh nghiệp cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về hiệu quả thực tế của I-REC trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Với sự phát triển của thị trường này, hy vọng rằng I-REC sẽ trở thành một công cụ quan trọng trong việc đạt được mục tiêu bền vững và giảm thiểu phát thải khí nhà kính toàn cầu.