Lắp đặt camera an ninh tại các hộ gia đình trở thành xu hướng phổ biến trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, đi cùng với đó là một thực trạng đáng lo ngại: nhiều cảnh quay sinh hoạt riêng tư của các gia đình đã bị phát tán trên mạng, và thậm chí bị rao bán trên các diễn đàn hack.

Nhiều video được trích xuất từ camera gia đình đã bị chia sẻ và lan truyền trong các hội nhóm trên mạng xã hội, trong đó có cả hình ảnh của trẻ em trong phòng ngủ. Điều đáng nói là nhiều nạn nhân không hề hay biết rằng camera của họ đã bị xâm nhập và theo dõi trong thời gian dài.

Ví dụ mới đây, một người dùng tại TP Hồ Chí Minh đã sốc khi nhận được video quay lại cảnh sinh hoạt trong chính căn bếp của mình từ một người bạn. Sau khi tìm hiểu, người này phát hiện nhiều video khác của gia đình mình cũng đã bị phát tán. Điều đó đã khiến nạn nhân này thể hiện sự hoang mang và lo lắng về việc các video riêng tư của gia đình có thể bị chia sẻ rộng rãi, ảnh hưởng đến uy tín và công việc của vợ mình hay không.

Thực tế cho thấy, nhiều hội nhóm trên mạng xã hội đã hình thành để chia sẻ và rao bán video từ camera gia đình. Các thành viên trong nhóm có thể tham gia với mức phí từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng để truy cập vào những video “đặc sắc”, bao gồm cả những video từ camera của người nổi tiếng. Một số cá nhân còn rao bán quyền truy cập vào hệ thống camera của nhiều gia đình, cửa hàng và tiệm spa cho những người có nhu cầu bệnh hoạn.

Theo thống kê từ Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện có hơn 800.000 camera giám sát tại Việt Nam đang bị chia sẻ dữ liệu hình ảnh công khai trên Internet, với 360.000 camera có nguy cơ bị tấn công. Nguyên nhân chủ yếu là do sự chủ quan và thiếu hiểu biết của người dùng trong việc bảo mật camera an ninh. Nhiều người chỉ quan tâm đến việc lắp đặt mà không chú ý đến việc bảo vệ tài khoản và mật khẩu, tạo điều kiện cho kẻ xấu dễ dàng xâm nhập.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng cần cẩn trọng khi sử dụng camera an ninh, đặc biệt là không nên mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc đã qua sử dụng. Ngoài ra, các thiết bị công nghệ khác có gắn camera cũng có thể trở thành mục tiêu của tội phạm mạng, đặc biệt là những thiết bị dành cho trẻ em.

Để bảo vệ sự riêng tư của gia đình, người dùng cần nâng cao ý thức về an ninh mạng, thường xuyên kiểm tra và cập nhật phần mềm cho các thiết bị cũng như sử dụng mật khẩu mạnh. Đặc biệt, không chia sẻ thông tin cá nhân một cách tùy tiện.

Một loạt vụ tấn công mạng gần đây đã nhắm vào phần mềm quản lý tài liệu SharePoint của Microsoft, trong đó Cơ quan An ninh hạt nhân quốc gia Mỹ (NSA) là một trong những mục tiêu chính. Thông tin này đã được tiết lộ sau khi các chuyên gia bảo mật phát hiện ra một chiến dịch tấn công mạng có tên ‘ToolShell’, cho phép tin tặc chiếm quyền kiểm soát hoàn toàn hệ thống và cài đặt cửa hậu (backdoor) để truy cập lâu dài.

Các cuộc tấn công này không chỉ giới hạn ở Mỹ, mà còn nhắm vào các tổ chức tại Đức và một số nước châu Âu khác. Các lĩnh vực bị nhắm đến bao gồm chính phủ, công nghiệp quốc phòng, ngân hàng và y tế, chủ yếu là các tổ chức sử dụng SharePoint. Mặc dù hệ thống của NSA bị xâm nhập, nhưng may mắn là không có dữ liệu mật hay thông tin nhạy cảm nào bị đánh cắp.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp tin tặc tạo ra các cuộc tấn công mạng tinh vi hơn. Một trong những phương thức tấn công phổ biến hiện nay là sử dụng email lừa đảo với nội dung tự nhiên giống như thật. Điều này đòi hỏi người dùng cần nâng cao cảnh giác và áp dụng các biện pháp bảo mật cần thiết để phòng tránh các cuộc tấn công mạng.

Các chuyên gia bảo mật khuyến cáo người dùng cần phải thận trọng khi sử dụng các phần mềm quản lý tài liệu trực tuyến. Việc cập nhật và vá các lỗ hổng bảo mật là rất quan trọng để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng. Ngoài ra, việc đào tạo nhân viên về các kỹ năng bảo mật cơ bản cũng là một phần quan trọng trong việc bảo vệ các tổ chức khỏi các cuộc tấn công mạng.

Người dùng có thể tìm hiểu thêm về các biện pháp bảo mật cần thiết để bảo vệ thông tin của mình tại trang web chính thức của Microsoft về bảo mật. Các chuyên gia bảo mật cũng khuyến khích người dùng truy cập vào các nguồn thông tin uy tín để cập nhật kiến thức về bảo mật và cách phòng tránh các cuộc tấn công mạng.

Thời gian gần đây, các đối tượng xấu đã lợi dụng việc sắp xếp tổ chức hành chính và vận hành chính quyền địa phương hai cấp để thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản và xuyên tạc chính sách. Những thủ đoạn lừa đảo tinh vi này nhắm vào tâm lý bỡ ngỡ và lo sợ mất quyền lợi của người dân, gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Một trong những thủ đoạn phổ biến mà các đối tượng xấu sử dụng là giả danh cảnh sát khu vực, cán bộ hộ tịch của xã/phường mới, gọi điện từ số di động hoặc tổng đài ảo, thông báo về thay đổi bộ máy hành chính và yêu cầu người dân cập nhật thông tin. Các đối tượng thường gửi đường dẫn hoặc ứng dụng VNeID, dịch vụ công giả mạo có chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp dữ liệu cá nhân và tiền trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Người dân cần đặc biệt cẩn thận khi nhận được những cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ từ các số điện thoại không rõ ràng.

Ngoài ra, tình trạng giả danh cán bộ thuế cũng xuất hiện, dẫn dụ người dân cung cấp thông tin để “cập nhật dữ liệu” sau hợp nhất hành chính. Cục Thuế đã lên tiếng khẳng định không yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp hay hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký thuế để cập nhật thông tin. Người dân cần kiểm tra thông tin chính xác từ các nguồn tin cậy và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng không rõ ràng.

Bên cạnh đó, các đối tượng xấu còn giả danh nhân viên Điện lực để yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ngay khi phát hiện thủ đoạn này, ngành Điện lực đã khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân hoặc truy cập đường link lạ qua điện thoại, tin nhắn. Người dân cần cảnh giác và không thực hiện các yêu cầu đáng nghi từ các đối tượng giả danh.

Về mặt chính trị, việc sáp nhập các đơn vị hành chính là chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo nền tảng phát triển bền vững cho địa phương và đất nước. Tuy nhiên, trên nhiều trang mạng thù địch và của các phần tử cơ hội, phản động xuất hiện nhiều bài viết, luận điệu xuyên tạc, kích động dư luận. Các thế lực thù địch không ngừng công kích nền tảng tư tưởng của Đảng, xuyên tạc chủ trương tinh gọn bộ máy, nhằm chia rẽ nội bộ và phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân.

Để công tác tinh gọn bộ máy đạt hiệu quả tối ưu, chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu lực, việc định hướng thông tin và phản bác các luận điệu xuyên tạc của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị là nhiệm vụ trọng tâm. Người dân cần tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh phòng, chống các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách. Tuyệt đối không chia sẻ thông tin xấu độc, sai sự thật hoặc chưa được kiểm chứng, đặc biệt là những nội dung từ các đối tượng lợi dụng danh nghĩa “phản biện” hay “dân chủ” để chống phá Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Việc tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh sẽ giúp người dân tránh được các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách, đồng thời đóng góp vào sự thành công của chủ trương tinh gọn bộ máy và xây dựng một xã hội an toàn và phát triển. Người dân có thể tìm hiểu thông tin chính xác từ các nguồn tin cậy như cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Cục Quản lý lý lịch tư pháp và các cơ quan chức năng khác để nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng, chống lừa đảo.

Việc học làm công dân số hiện nay là một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, khả năng thích nghi cũng như sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi là giúp người dân nhận thức rõ về những tiện lợi mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống hàng ngày, từ đó khuyến khích mọi người chủ động tham gia vào quá trình này.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số trong thời gian gần đây đã tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Các hoạt động học tập, lao động, thực hiện dịch vụ hành chính công, thương mại cũng như giao tiếp xã hội đã có sự thay đổi đáng kể. Trong bối cảnh đó, khái niệm về công dân số ngày càng được quan tâm và chú ý.

Tình hình hiện nay cho thấy, việc sử dụng điện thoại thông minh và internet đã đạt tỷ lệ cao trong cộng đồng người dân. Điều này tạo ra nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số trên quy mô toàn dân. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và những người sống tại vùng sâu, vùng xa. Mặc dù họ có thiết bị kết nối mạng nhưng chưa có đủ kỹ năng để tận dụng các tiện ích mà công nghệ số mang lại.

Những khó khăn mà nhóm người dân này gặp phải bao gồm việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay thực hiện thanh toán điện tử. Nhận thấy vấn đề này, các tổ công nghệ số cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ. Họ đã đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm vaccine cũng như thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến. Song song với đó, Tỉnh đoàn đã triển khai các đội hình tình nguyện nhằm hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã.

Người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và những người ít tiếp xúc với công nghệ, thường mang tâm lý e ngại khi tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến cũng như tiện ích công nghệ. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ tận tình của đoàn viên, thanh niên, họ đã có thể tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ này.

L aprendizaje làm công dân số không chỉ đơn thuần là học cách sử dụng công nghệ mà còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện đối với các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu chung là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện đời sống và phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là nhu cầu thiết yếu trong thời đại công nghệ số hiện nay.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở dữ liệu và thực hiện các giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong đó, cần có những chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút và giữ chân nhân tài, chuyên gia hàng đầu cũng như các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Mục tiêu là để họ có thể triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Trong phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế. Những lĩnh vực này được coi là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thủ tướng cũng chỉ ra một số tồn tại và bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên. Cụ thể, thể chế, cơ chế và chính sách hiện hành chưa thật sự tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước. Hơn nữa, thủ tục hành chính còn phức tạp và gây ra nhiều khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Tiến độ cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu cho từng bộ, ngành, cơ quan và địa phương mình. Cơ sở dữ liệu này cần phải bảo đảm các tiêu chí ‘đúng – đủ – sạch – sống’. Đồng thời, cần thiết lập các công cụ quản lý trực quan và hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá hiệu quả của các nhiệm vụ được giao.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết của việc có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Những chính sách này nhằm mục đích thu hút và giữ chân những chuyên gia có năng lực và kinh nghiệm, giúp triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá trong các lĩnh vực trọng điểm.

Ngoài ra, Đề án 06 cần tập trung vào việc hoàn thành 40/61 tiện ích và giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Một nhiệm vụ quan trọng khác là triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế và nhà thuốc. Việc này sẽ giúp tích hợp đồng bộ trên VNeID, nghiên cứu và xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID.

Việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp với xu thế của thời đại mà còn giúp đất nước phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.