Mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản hiện đang đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Chính sách của Washington và sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đã tạo ra áp lực đáng kể lên Tokyo. Nhật Bản đang phải đối mặt với sức ép kinh tế từ Washington, đặc biệt là sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ từ ngày 01.08 tới.
Thông báo này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ tại Tokyo. Itsunori Onodera, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đã thẳng thắn tuyên bố nội dung lá thư là ‘hoàn toàn không thể chấp nhận được’ và bày tỏ sự ‘vô cùng phẫn nộ’. Phản ứng này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề và sự cần thiết của Nhật Bản trong việc tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực từ chính sách của Mỹ.
Không chỉ dừng lại ở thương mại, Nhật Bản còn phải đối mặt với sự quyết đoán quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc. Trung Quốc đã điều động hai tàu sân bay mới đến Tây Thái Bình Dương, đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và lần đầu tiên vượt qua ‘chuỗi đảo thứ hai’ – tuyến phòng thủ quan trọng nối Nhật Bản với đảo Guam của Mỹ. Nhật Bản đã phải chính thức lên tiếng phản đối và cho phép quân đội bắn hạ thiết bị bay không người lái Trung Quốc nếu xâm phạm không phận.
Mỹ cũng yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng lên 3.5% GDP, thậm chí sau đó là 5%, trong khi Nhật Bản hiện chỉ chi khoảng 1.6%. Yêu cầu này đã gây báo động ở Tokyo và được xem là khó có thể biến mất. Việc tăng chi tiêu quốc phòng sẽ đòi hỏi Nhật Bản phải xem xét lại ngân sách và ưu tiên của mình, đồng thời có thể ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế.
Trong bối cảnh đó, Nhật Bản đang nỗ lực xây dựng quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi, khả năng phục hồi mạng và an ninh vũ trụ. Những nỗ lực này nhằm mục đích đa dạng hóa mối quan hệ quốc tế và tăng cường khả năng phòng thủ của Nhật Bản trước sự quyết đoán của Trung Quốc.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào ngày 20.07 trong bối cảnh sự không hài lòng của người dân về lạm phát và thất nghiệp gia tăng. Các cuộc thăm dò dự đoán đảng LDP của ông sẽ mất thế đa số tại Thượng viện, có thể đẩy nước này vào một cuộc khủng hoảng điều hành kéo dài. Điều này sẽ làm tăng thêm thách thức cho Nhật Bản trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia.
Nhìn chung, mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản đang đối mặt với những thách thức lớn. Nhật Bản cần phải tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực từ chính sách của Mỹ, tăng cường khả năng phòng thủ trước sự quyết đoán của Trung Quốc và thúc đẩy quan hệ với các nước khác. Đồng thời, Nhật Bản cũng cần phải giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội trong nước để đảm bảo ổn định và phát triển bền vững.
Trong bối cảnh hiện nay, Bộ Ngoại giao Nhật Bản và Bộ Quốc phòng Nhật Bản đang tích cực làm việc để thúc đẩy quan hệ quốc tế và tăng cường khả năng phòng thủ của Nhật Bản. Đồng thời, Nhà Trắng cũng đang nỗ lực để duy trì mối quan hệ đồng minh với Nhật Bản và giải quyết các vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia.